Maak van je tuin een sponstuin. Ontdek tips om te ontharden en je te wapenen tegen intense regen en extreme droogte.

10/02/2023

Je voeten droog houden en tegelijk water bufferen voor de planten en dieren in je tuin. Dat is het idee achter een sponstuin, een tuin die water kan opnemen, vasthouden en teruggeven aan de omgeving als dat nodig is. Door slim om te springen met water, blijft jouw tuin in topconditie. Zo wapen je je tegen extremere weersomstandigheden én geniet je volop van aangenaam groen. Ook tijdens periodes van aanhoudende droogte. Hoe zorg je voor een goed waterbeheer in de tuin? Ontdek de concrete tips van tuinexperts Marc Verachtert en Bart Verelst, met de steun van tuinaannemer.be en ga aan de slag met je eigen klimaatsterke sponstuin.

Nood aan sponstuinen in België

Het is je vast niet ontgaan: het weer in België is de laatste jaren heel afwisselend, waarbij we enerzijds steeds meer te maken krijgen met langere periodes van droogte en hitte en anderzijds van hevige regenval. Regenwater opvangen zou de planten in je tuin wel eens kunnen redden. Want regenwater bevat nauwelijks kalk en is daarom beter voor je planten dan leidingwater. Precies daarom moeten onze tuinen weer sponstuinen worden, zeggen experts, met een bodem die water kan bufferen voor later. Bovendien bespaar je zo op je waterrekening. 

Kleine ingrepen volstaan

Hoe creëer je een klimaatsterke tuin die leefbaar is voor alle organismen én gezellig voor jezelf? Een tuinaannemer kan je een watergeefsysteem op maat van je tuin voorstellen. Volgens groenspecialisten Marc Verachtert en Bart Verelst, die op 7 maart 2023 het ‘Zakboek voor de sponstuin’ uitbrachten, volstaan al kleine ingrepen. Marc Verachtert: “Je kan eigenlijk in alle hoeken en plekken van je tuin aan de slag, van voortuin over dak en gevel tot achtertuin en balkon. Bedoeling is om stukjes groen zo in te richten dat water eenvoudig kan terugstromen naar de natuur, zowel door verdamping en buffering als infiltratie. Denk daarbij aan waterdoorlaatbare opritten, waterbassins en andere manieren om water op te vangen, buienborders of wadi's, de juiste beplanting... Het komt erop neer om zo min mogelijk te verharden, te kiezen voor materiaal dat water doorlaat en zo veel mogelijk groen bij te brengen.”

Om de bodem weer te laten ademen, is tegels verwijderen een goed begin. Bart Verelst: “Al is de bodem onder die tegels vaak nog erg verdicht en een dicht gestampte bodem kan maar heel weinig water opnemen. Woel de grond daarom los met een spitvork zodat er weer lucht en leven in de grond kan. Tuinen die erg verdicht zijn hebben iets meer bodembewerking nodig, een tuinaannemer kan dan helpen. Ook kan hij je bijstaan in de plantenkeuze die het best past bij je bodem: vaste planten en bomen wortelen diep en bevorderen de sponswerking. Zo kan je tuin water opnemen wanneer het er is en het gebufferde water afgeven aan de planten wanneer die ernaar verlangen. Het resultaat is een altijd mooie en gezellige tuin, met een belangrijke meerwaarde voor natuur en omgeving en voor het klimaat in het bijzonder.” Ontdek wat een tuinaannemer voor je kan doen.

Nog meer handige tips voor een sponstuin

Zorg voor de ideale voedingsbodem

Alles begint met een goede voorbereiding van de grond. De tuinaannemer geeft je tuingrond wat hij nodig heeft. Afhankelijk van waar je woont en de kwaliteit van de tuingrond, werkt hij er compost, turf of andere grondverbeteringsmiddelen onder. Maar hij kan er ook waterbufferende gelkorrels onder mengen. Die zuigen het water op en houden het vast tot jouw planten er nood aan hebben. De tuinaannemer beschermt met deze ‘watersponsjes’ zelfs je hagen, struiken en bomen tegen droogte. Neem contact op met een tuinaannemer in je buurt en bewapen je tuin tegen droogte.

Geef jonge planten druppelsgewijs water

Planten die dit of vorig jaar een nieuwe plek in je tuin kregen, hebben een te korte wortel om ver op zoek te gaan naar vocht. Ze willen liefst druppelsgewijs water krijgen. Je tuinaannemer kan daarvoor zorgen met een combinatie van compost, watersponsjes en druppeldam, of door rond de nieuwe planten waterzakken of waterkussens te leggen. Druppel per druppel laten ze de emmers water binnenin langzaam doorstromen naar de planten. Hun wortels hebben op die manier geen last van droogte, hoe erg de zon ook brandt.

Karrenspoor als oprit

Stel je de vraag: “Heb ik nood aan een oprit?” Verhard niet over de volledige breedte maar leg een ‘karrenspoor’ aan met twee verharde stroken die de wielen een stevige basis bieden. De tussenruimte en naastliggende stroken vul je met steentjes en groen, zoals bijvoorbeeld tred- of tapijtplanten en lage bodembedekkers.

Maak je terras kleiner en beter

Wissel bijvoorbeeld een plekje grijs in voor een plekje groen. Keukenkruiden, bloemen en zelfs een middelhoge struik zijn perfect mogelijk. Een groenvlek op het terras kan ook in de vorm van een verhoogde plantenbak, waarbij de brede boord zelfs dienst kan doen als zitje.

Leg een buienborder of wadi aan

Hierin kan het water langzaam de grond insijpelen. Een buienborder is een licht verzonken strook naast oprit, terras of tuinpad, waar het regenwater zich tussen de planten verzamelt. Een wadi (waterafvoer door infiltratie) is een diepere verzinking in de tuin, 30 cm of meer, waarbij de kanten schuin aflopen en de bodem bedekt is met grind, lavastenen of kleikorrels.

Installeer infiltratieputten 

Water dat op je oprit, tuinpaden en terras valt, is moeilijk te stockeren in reservoirs. De tuinaannemer leidt het daarom naar ingegraven infiltratieputten. Vanuit de putten verdeelt het water zich in de bodem en dringt het eventueel zelfs door richting grondwater, waarna planten, struiken en bomen het opzuigen en opnemen in hun sapstroom. Op die manier zijn je planten prima beschermd tegen de droogte. Ontdek hier meer tips voor een gezond gazon.

Een professionele tuinaannemer weet raad met de talrijke uitdagingen die bij een tuin komen kijken. Van het ontwerp van een droogtebestendige tuin en het onderhoud ervan tot tackelen van droogteproblemen in je tuin. Hij adviseert je graag bij je plantenkeuze, watergift en verharding. Doe hier alvast je tuinideeën en -tips op. Wil je hulp bij de transformatie van jouw tuin tot een sponstuin? Neem contact op met een tuinaannemer in je buurt.

In samenwerking met Tuinaannemer.be

Ontdek meer

Gratis brochure aanvragen

Bekijk meer brochures Vraag geselecteerde brochures aan

Nieuws

Meer nieuws +

Blijf op de hoogte. Schrijf je in voor onze nieuwsbrief.