Regels rond verharding
Wat zijn de regels? Verhard je in Vlaanderen een buitenruimte in woongebied, dan moet je met twee reglementen rekening houden. Enerzijds de Vlaamse vergunningsregels bij het aanleggen van verhardingen, zoals inritten, paden of terrassen. Deze bepalen vanaf hoeveel vierkante meter verharding je een vergunning moet aanvragen. Anderzijds de Gewestelijke Stedenbouwkundige Verordening Hemelwater (GSVH). Die bepaalt hoe waterdoorlaatbaar een perceel moet zijn.
De combinatie van beide reglementeringen maakt het vaak moeilijk om te weten wat nu wél en wat niet mag doen op vlak van buitenverharding. Daarnaast zijn er ook nog de lokale regels om rekening mee te houden, die nog strenger kunnen zijn dan die op Vlaams niveau. Je moet steeds rekening houden met de voor jouw perceel geldende verkavelingsvoorschriften, BPA, RUP en gemeentelijke verordeningen. Informeer je dus eerst bij je gemeente.
De Vlaamse regels voor verhardingen
Ga je verharden of bestaande verhardingen aanpassen, dan moet je je aan de basis, de Vlaamse vergunningsregels houden. Op de website van het Omgevingsloket Vlaanderen vind je de vergunningsregels voor verharding rond je woning.
Onder de term ‘verhardingen’ valt de aanleg van een terras of een oprit maar ook de plaatsing van kunstgras of kiezel. Het is dus belangrijk dat je de regels kent en toepast. Zo ben je bijvoorbeeld verplicht om een vergunning aan te vragen voor parkeerplaatsen in de voortuin, een pad naar de voordeur met een breedte van meer dan 1,5 m of een inrit naar de garage breder dan 3 m. Daarnaast moet je altijd een vergunning aanvragen als je meer dan 80 m² verharding hebt in de zij- en achtertuin. En daar zit je sneller aan dan je denkt, want het dak van een carport, tuinhuis of poolhouse én het oppervlak van een zwembad tellen ook mee in die optelsom. Lees meer over de Vlaamse vergunning en het verharden rond je woning.
De Gewestelijke Stedenbouwkundige Verordening Hemelwater
Naast de Vlaamse vergunningen, zijn er nog andere regels. Sinds 2 oktober 2023 moet je je ook houden aan de nieuwe Gewestelijke Stedenbouwkundige Verordening Hemelwater (GSVH). Het doel van deze verordening? Wateroverlast verminderen en de grondwaterstand op peil houden. Elke druppel die valt, moet op het perceel zelf in de grond trekken. En dus niet naar de riolering vloeien. Daarom stelt de GSV Hemelwater specifieke eisen aan bouwprojecten, zoals de aanleg van infiltratievoorzieningen en hun dimensionering.
Het uitgangspunt is dat iedereen water opvangt, hergebruikt of in de bodem laat sijpelen. Zo overbruggen we droogteperiodes en verminderen we het risico op overstromingen. Ga je dus verharden, of wil je bestaande verhardingen aanpassen, dan moet je je dus houden aan de GSV Hemelwater. Lees er meer over in een interview met Ebema_Stone&Style expert Stefaan Geuens.
De ladder van Lansink
In Vlaanderen is er al veel verhard. Net daarom spelen alle tuinen een belangrijke rol. Hier is het is de bedoeling dat het hemelwater zo veel mogelijk ter plekke in de bodem trekt. In de meeste gebieden in Vlaanderen is de bodem perfect waterdoorlatend, hier kan de gemiddelde bui kan in de bodem dringen zonder wateroverlast te veroorzaken.
De doelstellingen van de GSV Hemelwater liggen in lijn met de Ladder van Lansink. De bedoeling is dat elke tuinontwerper met deze ladder aan de slag gaat. Hoe hoger de maatregel op de ladder staat, hoe duurzamer hij is. De eerste drie groene maatregelen zijn verplicht. Voor elke maatregel die oranje of rood is, moet de ontwerper uitleggen waarom dit noodzakelijk is.
De eerste maatregel is afstroom vermijden. Dat betekent dat we verharding moeten vermijden waar dat mogelijk is. Kan hemelwater niet direct in de bodem kan trekken, dan is het belangrijk dat het gebufferd wordt op het perceel waar het valt. Hier kan het water dan vertraagd in de bodem trekken. Hemelwater moet ook hergebruikt worden voor bijvoorbeeld toiletspoeling, tuinbesproeiing of schoonmaak. Zo gebruiken we minder kostbaar leidingwater. Al het water dat niet hergebruikt wordt, moet infiltreren in de bodem om het grondwaterpeil aan te vullen.
Slim verharden: de regels in de praktijk
De GSV Hemelwater, de Vlaamse vergunningsregels, de Ladder van Lansink,… Allemaal goed en wel. Maar mag jij nog tegels en klinkers mag gebruiken voor je nieuwe terras, inrit of tuinpad? Gelukkig wel. De meest ecologische oplossing is natuurlijk niet verharden. Helaas biedt dat weinig comfort in je tuin. Daarom is het belangrijk om de vele mogelijkheden te zien. Slim verharden, dus. Waarbij je kunt kiezen tussen volle verharding of waterdoorlatende verharding.
Volle verharding
Wil je graag een terras laten plaatsen met Megategels, klinkers of vloerplaten? Dat kan nog steeds. Maar dan moet je je aan bepaalde regels houden. Zo moet de verharding afwateren naar een infiltratiezone in je eigen (voor)tuin die aan de regels voldoet. De oppervlakte van die groene zone moet een vierde bedragen van het verharde oppervlakte, en een buffervolume hebben van 33 liter per vierkante meter verharde oppervlakte.
Simpel gezegd betekent dat dit: bij een fikse regenbui kan de grote hoeveelheid water niet in een keer in de grond trekken. Je moet ervoor zorgen dat er, voor elke vierkante meter verharding, 33 liter water kan ‘wachten’ zodat het op een later moment kan doorsijpelen in de bodem. Dat buffervolume zorgt er dus voor dat het hemelwater vertraagd kan infiltreren in plaats van naar de afvoer te stromen.
Waterdoorlatende of waterpasserende verharding
Soms is volle verharding niet nodig. Dan kan je ook kiezen voor waterdoorlatende of waterpasserende verharding. In ons gamma vind je waterdoorlatende en waterpasserende klinkers of waterpasserende tegels. Bij waterdoorlatende klinkers stroomt het water door het materiaal, omdat het poreus is. Bij waterpasserende tegels trekt het water langs het beton, via de voegen, de grond in.
Alle waterdoorlatende en waterpasserende tegels en klinkers van Ebema_Stone&Style voldoen aan de regels van de GSV Hemelwater. Bovendien kun je met de Eco Solutions eindeloos creatieve combinaties maken. Doe hier inspiratie op voor toffe totaalconcepten.
Let wel op. Dat de producten aan de regelgeving voldoen, is nog niet voldoende. Ook de plaatsing moet conform de regels gebeuren. Zo mag de hellingsgraad van de verharding niet meer dan 2% bedragen om te spreken over waterdoorlatende verharding. Ook moet je rekening houden met de juiste waterdoorlatende fundering én de juiste voegvulling. Kom er hier meer over te weten.
Betrek je stads- of gemeentebestuur in een vroeg stadium bij je project. Want zij kunnen strengere eisen hebben. Zorg dus dat je goed geïnformeerd bent voor je een vergunningsaanvraag indient.
Kijk vooruit naar de toekomst
Een waterdoorlatende tuin is een goede zet voor de natuur. De GSV Hemelwater heeft veel voordelen voor de toekomst. Het voorkomt dat zuiver hemelwater verloren gaat in de riolering, het bestrijdt wateroverlast bij hevige buien, én het gaat watertekorten tegen bij periodes van extreme droogte.
Ben jij klaar om je tuin onder handen te nemen? Kies dan voor een slimme combinatie tussen beton en groen. Een doordacht ontwerp helpt om volle verharding, waterpasserende verharding en groenzones op een aangename manier te combineren. Zo draag jij bij aan natuurlijke buitenruimtes met meer natuur en een goed beheer van het regenwater.
Ontdek meer over de technische kant
Wil je alles weten over de juiste infiltratievolumes, buffervoorzieningen, funderingsopbouw en voegvulling, download dan de gratis whitepaper. Daar vind je alle technische details tot in de puntjes uitgelegd.
Heb je een tuinproject dan neem je best een professional onder de arm die de regelgeving kent. Maar ook als particulier is het interessant om voldoende geïnformeerd te zijn voor je aan de aanleg van je oprit, terras of tuinpad begint. Al is het maar om je gesprek met je tuinarchitect of de gemeente vlotter te laten verlopen.
Op zoek naar de geschikte (waterdoorlatende) verharding voor je tuin? Laat je inspireren door de producten van Ebema_Stone&Style. Breng een bezoek aan één van de Expo’s of download de gratis inspiratiebrochures.
