Groene energie: wat is het en hoe kun je er thuis gebruik van maken?

Wat is ‘groene energie’?

Groene energie is energie die wordt opgewekt met hernieuwbare energiebronnen zoals de wind, zon, water, warmte. Deze bronnen zijn onuitputtelijk en schoon. Hierdoor heeft de productie ervan weinig impact op de klimaatverandering en het milieu.

We zeggen ‘weinig’ want er zijn eigenlijk verschillende tinten groen of gradaties in hoe milieuvriendelijk een hernieuwbare energiebron in zijn totaal is. Dit is namelijk ook afhankelijk van factoren zoals: de impact die het heeft op de klimaatverandering, het landschap en de leefomgeving, de luchtvervuiling, de duurzaamheid en de onuitputtelijkheid van de energiebron.

Grijze energie

De tegenhanger van ‘groene energie’ is ‘grijze energie’. Dit is energie opgewekt met vervuilende (fossiele energiebronnen) zoals aardolie, steenkool of aardgas en daarnaast ook kernenergie. Deze traditionele energiebronnen kunnen niet opnieuw gebruikt worden en hebben een enorme impact op het milieu. Bij de verbranding ervan komt CO₂ vrij wat zorgt voor een versnelde opwarming van de aarde. Bovendien zijn deze bronnen niet onuitputtelijk. Willen we onze planeet beschermen, dan moeten we afstappen van grijze energie en investeren in hernieuwbare, groene energie.

EPB en hernieuwbare energie

Tegen 2030 wil Europa dat minimum 32 procent van de opgewekte energie hernieuwbaar is. De Vlaamse regering moedigt (ver)bouwers aan om te investeren in energiezuinige maatregelen en beloont dit met premies. Bovendien zijn er heel wat eisen vastgelegd.

Ga je bouwen of start je een grondige energetische renovatie? Dan bent je verplicht gebruik te maken van een minimum hoeveelheid energie afkomstig uit hernieuwbare energiebronnen. In de Energieprestatieregelgeving zijn hiervoor EPB-eisen vastgelegd. Kies je niet voor deze systemen dan wordt je E-peil eis met 10 % strenger. Voldoet je woning hierdoor niet aan die strengere EPB-eis, dan krijg je een geldboete. Lees meer over het verplicht aandeel hernieuwbare energie op energiesparen.be.    

Groene energie van energieleveranciers

Energieleveranciers bieden groene energie zoals groene elektriciteit en groen gas aan. “Is die energie wel echt groen?”, is hierbij een vaak gehoorde kritische vraag. Hoe zit dat?

Groene elektriciteit

Groene elektriciteit wordt opgewekt door hernieuwbare energiebronnen zoals wind- of zonne-energie, warmtekrachtkoppeling, waterkracht of biomassa.

Als je bij je elektriciteitsleverancier kiest voor groene stroom dan zijn je stopcontacten thuis niet plots verbonden met een kabel waar puur groene stroom uitkomt. Alle stroom, zowel grijze als groene, wordt op één elektriciteitsnet geïnjecteerd. Hoe weet je dan of je groene stroom krijgt? Door na te gaan hoe de groene stroom van de leverancier geproduceerd wordt.

Met behulp van een Garantie van Oorsprong (GO) kan de herkomst van de elektriciteit (of andere energie) kan worden aangetoond. 1 GO komt overeen met 1 MWh energie dat werd opgewekt uit een hernieuwbare energiebronnen.

Degene die groene stroom opwekt, bijvoorbeeld met windmolens, verkoopt zijn groene energie samen met de overeenstemmende certificaten aan de energieleverancier, die de energie dan op zijn beurt energie aan de eindconsument verkoopt. Met een GO krijg je dus de bevestiging dat hetgeen je betaalt dient voor groene stroom initiatieven.

Of dit correct wordt nageleefd wordt gecontroleerd door De Autoriteit Consument en Markt. Maar ook organisaties zoals Greenpeace bijvoorbeeld houden dit nauwlettend in het oog.

Groen gas

Groen gas is gas dat afkomstig is uit hernieuwbare energiebronnen zoals biogas. Het wordt gewonnen uit organisch materiaal zoals slib, tuinafval, groenten- en fruitresten, koeienmest, … en is dus duurzamer dan gewoon aardgas. Groen gas wordt mee op het gasnet geplaatst en de aanwezigheid ervan is dus voor de eindconsument niet merkbaar.

Daarnaast bestaat er ook CO₂-neutraal gas. Wil dat zeggen dat dit gas is die geen CO₂ uitstoot? Nee, dit is eigenlijk gas waarvoor er een compensatie geregeld is en waarvoor de gasleverancier CO₂-certificaten koopt voor maatregelen die wel de CO₂-uitstoot verlagen.

Lees ook: Een goede energieleverancier helpt je ook met energie te besparen. En wel zo!

Hernieuwbare energiebronnen bij je thuis

Je kunt kiezen voor de groene energie via energieleveranciers, maar je kunt ook zelf bij je thuis een steentje bijdragen door te investeren in producten die werken met hernieuwbare energie om je woning energiezuiniger te voorzien van elektriciteit, warm water of verwarming. Hiervoor moet je woning best goed geïsoleerd zijn.

Lees ook:

Isoleren = besparen! Bereken jouw besparing met het Isolatiekompas.
Zonnepanelen: waarom isoleren voor je zonnepanelen plaatst?

Zonneboiler:

Via een zonnecollector op je dak kun je wanneer de zon schijnt je sanitair water van mei tot september duurzaam verwarmen via je zonneboiler. Je kunt hiervoor bovendien een premie krijgen. Budgettip: zo geniet je van gratis warm water bij je thuis.

Warmtepomp:

Een warmtepomp haalt warmte uit de lucht, aarde of water en gebruikt die warmte om je woning te verwarmen en/of koelen. Er bestaan dan ook verschillende types warmtepompen. Ontdek meer over hoe een warmtepomp werkt. Omdat het elektriciteit verbruikt is het slim een warmtepomp te combineren met zonnepanelen.

Lees ook: Is een warmtepomp rendabel voor het verwarmen van mijn woning?

Zonnepanelen:

Zonnepanelen (gecombineerd met een omvormer) vangen zonne-energie op en zetten dit om in elektriciteit. Maar in de winter is er nu eenmaal minder zon terwijl in de zomer de panelen overuren draaien. Dat teveel aan energie wordt geïnjecteerd op het elektriciteitsnet.

Begin 2021 werd de regeling van het prosumententarief en de terugdraaiende teller teruggefloten door het Grondwettelijk Hof. Een domper voor zonnepaneleneigenaars waarvan het de zonnepanelen te veel energie opwekken. Toch zijn zonnepanelen, al dan wel of niet in combinatie met een thuisbatterij, nog zeer interessant.

Lees ook:

Zo worden zonnepanelen rendabel voor jou, ook zonder terugdraaiende teller.
Zonnepanelen hack: verhoog je zelfverbruik en profiteer maximaal van je zonnepanelen.

Hybride-oplossingen:

Vaak is het interessant om verschillende soorten energieoplossingen of -bronnen met elkaar te combineren. Enkele artikels die hierover gaan:

Duurzaam verwarmen: hoe mazout combineren met hernieuwbare energie?
Verwarmen met gas? Met een gaswarmtepomp kan het nog efficiënter.
Duurzaam verwarmen: daarom combineer je gas met hernieuwbare energie.

Andere innovaties:

Naast de bestaande oplossingen zet men ook volop in op innovatieve manieren om energie te verbruiken. Denk maar aan koolstofneutrale brandstoffen die je ook in je mazoutketel kunt gebruiken of verwarmingsketels om te verwarmen met waterstof.

Wil je de hoogte blijven van de laatste trends in hernieuwbare energie? Lees onze artikels over energiezuinig (ver)bouwen.