• Pesticiden kunnen schadelijk zijn voor de gezondheid en voor de natuur. Beter is om preventief te werken door geen pesticiden te gebruiken om groen en verhardingen te onderhouden. Een tuin zonder pesticiden is perfect mogelijk. Op de website Mijn gifvrije tuin vindt u tips en ideeën voor een stadstuin, een grote tuin, een moestuin of een speeltuin.
    Hou er rekening mee de héél wat pesticiden enkel nog door professionelen met Fytolicentie mogen gebruikt worden!

Zelf plaatsen multi split airco: mijn ervaringen en aandachtspunten

Fuss

Gewaardeerd lid
Lid geworden
14 sep 2016
Berichten
428
Waarderingsscore
343
Punten
63
Hallo,

Even geleden kocht ik een multisplit airco en dacht even het proces en aandachtspunten online te zetten. Gezien hier vaak vragen rond airco's passeren kan dit stuk anderen misschien helpen.
Vanaf "plaatsen leidingen" heb ik tips van de koeltechnieker bijgevoegd (een zekere Nicolas, een erg competente kerel).

Startsituatie:
- Nieuwbouw van 2017, met lucht/water-warmptepomp; weinig of geen leidingen op 1e verdiep (slaapkamers)
- Goede luchtdichtheid
- Systeem D
- Screens op oosten en zuiden
- Tijdens hittegolf (met maximaal gebruik van screens en 's nachts ramen open): gelijkvloers ~27°; 1e verdiep (kamers) ~28°; 2e verdiep (bureel) ~28°

Mijn vereisten:
- Multisplit lucht/lucht met een binnenunit op elk van de 4 kamers, met koeling tot ~22° bij slapengaan
- Voornamelijk slaapkamers overdag koeling bieden zodat de airco 's nachts uit kan staan (redenen: geluid; elekticiteitsverbruik wanneer zonnepanelen opbrengen)
- Graag onrechtstreekse koeling van de benedenverdieping
- Self-install: ik heb geen enkele koelleiding of afvoer voorzien tijdens het bouwen, en ik wil géén huiveringwekkend lelijke aircoleidingen op mijn buitengevel die "professioneel" geplaatst worden of condensafvoeren met pompjes of luchtlekken naar buiten. Wat je zelf doet, doe je meestal beter ;-)
- Mogelijkheid te verwarmen in de winter (is waarschijnlijk niet nodig, maar kan handig zijn indien onze monoblock-warmtepomp defect zou zijn
- Betaalbaar
- Niet té lelijk... mooi zijn binnenunits nooit.

Keuze:
- Helaas vond ik niet zo heel veel aanbieders van self-installs. Gamma/Brico bieden toestellen aan met 'voorgevulde leidingen' maar die zijn veel te kort voor mijn use case. Van the big 4 (Panasonic, Samsung, Daikin, Mitsubishi) vond ik geen self-installs (en zijn prijzig!).
- Uiteindelijk bij Bosch uitgekomen: deze bieden via Solyd een self-install aan. Je bestelt een bouwpakket, plaatst de leidingen, en een koeltechnieker komt alles aansluiten. Bosch is eigenlijk LBGE/Midea.
- Prijs: ~€3800 incl btw, all-in (inclusief aansluiting door koeltechnieker)

Planning:
- Dimensionering: https://www.solyd.be/nl/blog/airco-kopen-handige-gids: lengte*breedte*hoogte van de ruimte (in meter) * 30 (=factor voor goed geïsoleerd huis) = vermogen voor de kamer (in watt) --> lichtste binnenunits volstaan ruimschoots: Bosch Climate CL3000iU W 26 E
- Buienunit:
- Totaallengte koelleidingen: max. 80m (zie handleiding) --> 60m gekocht
- Grondig lezen van de handleiding van de buiten- en binnenunit. Let op, want er staan nogal wat fouten in (bvb. rond maatvoering).
- Duidelijke schetsen maken van waar de koelleidingen, elektriciteitskabels en condensafvoer zullen komen. Rekening houden met draagstuctuur woning vooraleer boringen gebeuren. Rekening houden met het feit dat condenswater niet omhoog zal lopen... :)

Plaatsing leidingen en frames:
- Condensafvoer: best 32mm; minstens 20mm. 10mm is te klein. Gebruik van condenspomp is ten stelligste afgeraden (unit valt niet uit wanneer condenspomp hapert of verstopt zit ==> liters water over de muur/parket/...). Per binnenunit kan er tot 1L/uur condensafwater ontstaan.
- Condensslang wordt niet door Solyd aangeboden => apart te bestellen. Bvb https://www.aircosuper.nl/condens-afvoerslang-16/18/20mm-meteronderbreking-1M: deze zijn inkortbaar en hebben steeds verschillende aansluitdiameters.
- Dyka zou een afvoer van 20mm in hun gamma hebben die op de binnenunit zou passen.. maar heb geen details.
- Zeer belangrijk: de juiste kant van condensafvoer klaarliggen met wat (enkel cm) overlengte want aansluiten moet nog mogelijk zijn. Test de aansluiting. Bij definitieve plaatsing kan evt. een minuscuul druppeltje TEC7 helpen mocht de condensafvoer maar los opzitten. Gebruik NOOIT PVC-lijm. Op 1 van mijn binnenunits was de slang wat kort; opgelost door een spanring/slangklem te gebruiken (en te testen natuurlijk).
- Condensafvoer kan zowel links als rechts aangesloten worden op de binnenunit. Het grijze dopje moet dan verwijderd worden; dit is gemakkelijk terug te plaatsen met bvb. een druppeltje olijfolie (gebruik géén scherp voorwerp zoals een schroevendraaier, of je gaat er los door). Bij de binnenunits bij voorkeur zorgen dat de condensafvoer aangesloten wordt op een manier dat deze niet in de weg zit voor de koelleidingen. Er is namelijk niet veel plaats om én geisoleerde koelleidingen én geisoleerde afvoer op te bergen. Het stuk geisoleerde condensafvoerleiding dat bij de binnenunit geleverd wordt, wordt dus best niet gebruikt (aftrekken, daarna de metalen clip verwijderen).
- Sifon: indien in regenpijp is dit niet nodig (en zelfs afgeraden volgens de koeltechnicus, wegens opstapeling klein vuil over verschillende jaren en problemen vandien). Indien afvoer in riool dan MOET er een lange sifon zijn die niet droog kan komen staan (bvb. 1m sifon). Indien ooit een rioollucht wordt vastgesteld moet ASAP water bijgegoten worden want deze rioollucht tast de unit aan (bijtend).
- Altijd uiteinden van koelleidingen zowel binnen, maar zeker buiten, beschermen met kapjes of gewoon toeplakken met duct tape. Er mag geen vuil/stof/water inkomen. Is zéér belangrijk.- Koelleiding: min. 50cm extra voorzien zowel binnen als buiten (vanaf de plaats waar de leiding moet komen)
- Koelleidingen plooien: max. 90°, bocht van 5cm, isolatie moet bij het plooien niet weg. Best het plooien wat oefenen op een stuk koelleiding dat weg mag. Eventueel een buigveer kopen indien erg kort gebogen moet worden.
- Om het suizen van leidingen te voorkomen: best zo weinig mogelijk bochten, zeker bochten vermijden dicht bij de binnenunit.
- Communicatieleiding van elke binnenunit naar de buitenunit. Is zowel voor 'data'/sturing (aan/uit) als voor elekticiteit. Voorgeschreven type is H07RN-F 5x1.5mm². Echter, voor deze multisplit is 4x1.5mm² voldoende ('W' wordt niet gebruikt). En het is niet nodig om dit exact type kabel te gebruiken (al is deze wel handig: UV-bestendig, warmtebestendig).
- Ter info: koelleidingen + communicatiekabel samen zijn ongeveer 53mm samen in diameter. Handig te weten ivm boringen.
- Koelleidingen buiten heb ik in een regenpijp (anthra-zinc van VMZinc) geplaatst. Was niet eenvoudig: neem geen bochten en wees slim in het kiezen van de plaats van de koppelstukken (elke 2 meter).
- Vogels zijn verzot op de isolatie van de koelleidingen... wordt weggepikt om nesten te bouwen. Ook de zon 'eet' de leidingen weg na enkele jaren. Dus: UV-bestendige tape gebruiken om de zichtbare delen van de isolatie te beschermen. De Armacell isolerende tape (gepushed door Solyd) wordt eigenlijk niet gebruikt want/en is niet UV-bestendig. Coroplast ref. 2360-3520 is wel UV-bestendig volgens de datasheet dus heb deze gekocht.
- Elektriciteitskabel naar de buitenunit: best 4mm² nemen (monofase), geen 6mm² want deze past niet in de klemmen op de buitenunit ==> miserie. Ik had 6mm² en heb het opgelost met een wago-klem en stukjes 4mm².
- NB: handleiding vermeldt afzekeren op 40A voor de gekozen buitenunit. Is een fout want 25A is voldoende voor 1 buitenunit met 4 binnenunits (max verbruik is iets van 22A). Maar mag 40A zijn.
- Frame: bovenste 2 gaten (zie pijltje op het frame) moeten zeker vastgezet worden. Indien niet: mogelijk dat de boel plooit en alles naar beneden valt (bij ophangen binnenunit).

Plaatsen buitenunit:
- Buitenunit moet perfect 100% waterpas staan (bolletje in het midden van de lijntjes, niet gewoon tot aan een van de lijnen). Indien niet: mogelijk op termijn probleem met ventilator.
- Buitenunit behoeft geen slang voor de condensafvoer (geeft enkel miserie), zeker indien op plat dak geplaatst.
- Opletten dat de communicatiekabels niet te hard aangedraaid worden, anders breekt de schroef.
- Ferrietkernen: enkel te plaatsen, indien problemen, aan buitenunit, . Normaal gezien zijn hier nooit problemen mee.

Afspraak met koeltechnicus Bosch:
- Ongeveer 10 werkdagen na opzenden van formulier + foto's (formulier gekregen via Solyd na aankoop materiaal)
- Frames moeten ophangen aan de muur
- Totaallengte van koelleiding moet bekend zijn, om te weten hoeveel extra koeling erop gezet moet worden. Steekt niet op een meter maar wel op 5 meter.
- Het moet duidelijk zijn welke koelleiding en welke communicatiekabel voor welke unit is --> labelen
- De koeltechnieker gaf bij binnenkomen (erg) duidelijk aan dat hij énkel de koeltechnische installatie doet, m.a.w. het aansluiten van de koelleidingen. De rest (leidingen, aansluiten elekticiteit op binnen- en buitenunits, aankoppelen condensafvoer, ophangen binnenunits, aftapen leidingen, etc. etc.) is allemaal voor de klant. Deze taken kunnen gebeuren tijdens de visite van de koeltechnicus (~5 uur nodig voor 4 binnenunits).

Ontmantelen en monteren van de binnenunit:
- Witte kap kan/moet/gaat er best volledig af voor montage. Eerst kleine "flap" vooraan afnemen (grijs stukje vooraan voorzichting buigen, uithalen, dan ganse flap voorzichtig buigen en links lossen), dan bovenkap (bakje afschroeven; let op dat de juiste schroef gebruikt wordt gezien deze korter is: best schroef direct terugplaatsen).
- Best de kap er terug op zetten NA volledige test (zie volgende paragraaf).
- Bij hermonteren: eerst onderkant vastklikken, dan bovenkant. Dan kleine voorflap: eerst rechterkant, dan buigen om linkerkant in te steken (let op: wit dopje moet beschikbaar blijven - indien nodig met wat vaseline invetten), dan het grijze stuk in het midden (lichtjes buigen).
- NB: de flap wordt automatisch gereset bij weghalen spanning (van de buitenunit).
- Grijze klepjes links & rechts achteraan: mogen weg. Is waarschijnlijk voor transport. Heeft geen nut en zit in de weg.
- Na aansluiten van de leidingen kan de binnenunit enkele centimeters links of rechts bewegen door een lap op de zijkant te geven. Don't be afraid.
- Toe-tapen isolatie erg belangrijk. Zorg dat de tape nooit rechtstreeks op de koelleiding komt: altijd isolatie ertussen. Moet zo dicht mogelijk zijn, over de volledige lengte van de koelleiding dat zich onder de kap bevindt. Indien niet (goed) gedaan kan dit misschien 1 of 2 druppels per dag geven.. is niet veel, maar zorgt voor irritatie.

Testen:
- Afvoerleiding testen is niet eenvoudig... Ja, met een trechter water in de condensafvoer gieten test 'iets', maar het probleem is dat condenswater druppelsgewijs weggaat. En bij het gieten trekt het water zichtzelf naar beneden, dus dat geeft geen uitsluitsel op problemen.
- Water in reservoir: kan je met de vinger voelen zolang de kap er niet op staat, langs de rechterkant. Ongeveer 5mm is normaal. Indien meer, dan zal het afvoerwater, typisch langs de rechterkant, van de muur druipen.
- Alle 4 aircos laten draaien voor 30 min, kijken voor problemen: geven ze voldoende koeling? Geen problem met waterafvoer (pas na ~20 minuten treden eventuele problemen op!).

Onderhoud:
- Stoffilters binnenunit 1x/jaar uitkuisen (gewoon onder water wassen)
- Indien er vuil/zwart op de 'uitlaat' van de binnenunit wordt opgemerkt, dan heb je een probleem en is het al wat te laat om deze filters te reinigen. Oplossing: filters verwijderen en remschijvenreiniger op de rol spuiten.
- Extra bijgeleverd filters: gaan minder lang mee en is maar voor een deel.. is voor de show. Pollen & actieve kool.
- Buitenunit reinigen wanneer nodig. Zeker indien veel berkenpollen kan er er zich een gordijn van stof rond de lamellen vormen. 1x/jaar bekijken en indien nodig afstoffen (liever niet met water) als het droog is. Het frame achteraan mag verwijderd worden (en moet er niet terug op).
- Sneeuw op de buitenunit is een non-issue; de unit moet niet overkapt worden.

Andere nota's:
- Meest voorkomend probleem: waterafvoer.
- 1 unit laten warmen en 1 laten koelen is niet mogelijk. Wanneer 1 unit warmt, dan warmen alle units (maar dan zonder ventilator). Wanneer 1 unit koelt, dan start het koelen op alle andere units ook, maar slechts voor enkele seconden (dus eventjes wat geluid).
- Last van droge ogen? zet een plant.
- Typische foutmelding: koelvloeistof, zeker bij alle 4 in gebruik --> duidt op lek.
 
Laatst bewerkt door een moderator:
Dank je wel hiervoor zeer waardevolle bijdrage!
Je toelichting komt als geroepen want ik ga er één van de weken ook aan beginnen :cool:.
 
Succes met de werken!
 
Zeer interessant. Ik zit ook met plannen in die richting.
Alleen die witte bakken aan de muur in de living… brrr (alhoewel, brrrr is nu wel de bedoeling).
 
Juist @D I Y , nog vergeten toevoegen. Die bakken in de slaapkamers zijn inderdaad niet mooi, maar ik kan ermee leven. In de living heb ik ze ook liever niet.

Maar hoewel we enkel op het 1e verdiep airco hebben, is de benedenverdieping veel leefbaarder geworden. 21° in de kamers ~= 24° beneden, mits de deuren van de kamer openstaan. Dat koele lucht daalt is duidelijk. Dus voor mij geen nood aan airco op het gelijkvloers. Wil er wel bij zeggen dat we 2 vides hebben waardoor circulatie mogelijk is (en deur naar de living staat vanzelfsprekend ook open).

Het tweede verdiep is andere koek... blijft warm.
 
Zeer interessant. Ik zit ook met plannen in die richting.
Alleen die witte bakken aan de muur in de living… brrr (alhoewel, brrrr is nu wel de bedoeling).
Hier hebben we een inbouw unit laten plaatsen, misschien de slaapkamers (later) zelf voorzien. (met zo'n guide lukt het wel ;-) )
 
Wij hebben geen verdiep, dus dat effect speelt bij ons niet, helaas.
In de slaapkamers met rolluiken dicht gaat het eigenlijk niet boven 24° dus dan is een ventilatortje al meer dan genoeg om gemakkelijk in slaap te raken.
Maar de leefruimte wordt veel warmer door de grote ramen. Met doeken ervoor valt het ook wel mee qua opwarming, maar zelfs 25° is te warm zodra je iets wil doen waarbij je moet bewegen…
 
Zeer interessant. Ik zit ook met plannen in die richting.
Alleen die witte bakken aan de muur in de living… brrr (alhoewel, brrrr is nu wel de bedoeling).
Hier hebben we een inbouw unit laten plaatsen, misschien de slaapkamers (later) zelf voorzien. (met zo'n guide lukt het wel ;-) )
Ingebouwd in wat dan? Hoe werkt dat precies?
Ik wil nu ook geen klankkast en alles is net geschilderd en met schilderdoek dichtgezet. Langs de buitenmuren heb ik ook geen kasten waarin ze zouden kunnen.
 
Ter info De productie van de Bosch airco’s gebeurd in een joint-venture fabriek in Shanghai waar Bosch meerderheids aandeelhouder is …
 
  • Leuk
Waarderingen: Fuss
@D I Y : er bestaan inbouwunits voor valse plafonds. Zie bvb. https://www.airconditioning-specialist.be/inbouw-airco
Is veel mooier, maar heeft zijn prijs. En denk niet dat dit in zelfbouw aangeboden wordt. En bij retrofit nog meer uitdagingen qua plaatsing en waterafvoer..
Oké, dat is min of meer even lelijk of zelfs lelijker. Gewoon een groot rooster in het plafond, nog eens geaccentueerd door een kader… not gonna happen.
 
Je kan altijd een duct (kanaalmodel) verticaal plaatsen. Dit wordt veel in kantoren gedaan. Dan kan je hem afwerken zoals je wilt of in een valse wand plaatsen. Mogelijkheden genoeg. Zelfs onder het bed als het moet :) . Voor DHZ zijn er mogelijkheden genoeg.
 
@D I Y, is een vloermodel geen oplossing? Dat neemt wat plaats in van een vrije muur maar is dan wel minder prominent aanwezig.
 
Is dat functioneel oké als die dicht bij de grond staat? Ik heb wel enkele hangkasten waaronder ik de gleuf kwijt zou kunnen en dan de unit in de garage hangen. Maar aan tafel gaan ze dan wel koude voetjes hebben.
 
@D I Y
Het is zo'n duct model dat tegen de muur staat (grote metalen bak nu).
Daarrond komt een bekleding die dan de achterwand van een inbouw kast gaat worden.
Uiteindelijk gaat er aan de bovenkant en de onderkant van de inbouwkast een gleuf/rooster zichtbaar zijn.
Qua werking is het erop voorzien om zo te werken. Iets minder mogelijkheden in sturen van de luchtstroom neem ik aan.
En standaard is er meer werk om de filter te reinigen, maar daar ga ik nog iets voor uitwerken (inschuif stuk zoals systeem D filter)
 
Eventueel een rare vraag maar door dit topic te lezen ben ik Bosch gaan bekijken en ben wel verwonderd van seer 7 en scope 4 bij het vloermodel aan deze prijzen.
Hierboven door meerdere al aangehaald zijn de wandmodellen niet de mooiste/beste, daarmede mijn vraag;

Is het mogelijk om een Bosch split unit 3 aansluitingen(buiten bak) te gebruiken met 2 Bosch vloermodellen en 1 Daikin/panasonic/lg wandmodel of is dit om problemen vragen? Wandmodel zou voor de slpkmr zijn en is LG bv de stilste met open raam functie enzo.
Kwestie van geen 2 inverters te hoeven zetten.
 
Dat zal niet gaan. Denk niet dat er veel merken compatibel zijn met een ander.
De binnenunit ontvangt de instellingen en stuurt buitenunit aan.
 
Dat zal niet gaan. Denk niet dat er veel merken compatibel zijn met een ander.
De binnenunit ontvangt de instellingen en stuurt buitenunit aan.
Ik vermoede zelf ook zoal iets, doch zie je overal dat er een 4x 1.5 naar moet tussen binnen en buiten en lijken mij geen merknaam gerelateerde kabels, zoals je aangeeft zal het de instellingen moeten overbrengen. Was een long shot, mocht het lukken was het beter.
Toch eens kijken voor 2 inverters dan. 1x 2 en 1 mono.
 
Dat zal niet gaan. Denk niet dat er veel merken compatibel zijn met een ander.
De binnenunit ontvangt de instellingen en stuurt buitenunit aan.
Ik vermoede zelf ook zoal iets, doch zie je overal dat er een 4x 1.5 naar moet tussen binnen en buiten en lijken mij geen merknaam gerelateerde kabels, zoals je aangeeft zal het de instellingen moeten overbrengen. Was een long shot, mocht het lukken was het beter.
Toch eens kijken voor 2 inverters dan. 1x 2 en 1 mono.
persoonlijk vind ik die wandmodellen van Bosch toch niet lelijk.
 
  • Leuk
Waarderingen: Fuss
Dat zal niet gaan. Denk niet dat er veel merken compatibel zijn met een ander.
De binnenunit ontvangt de instellingen en stuurt buitenunit aan.
Ik vermoede zelf ook zoal iets, doch zie je overal dat er een 4x 1.5 naar moet tussen binnen en buiten en lijken mij geen merknaam gerelateerde kabels, zoals je aangeeft zal het de instellingen moeten overbrengen. Was een long shot, mocht het lukken was het beter.
Toch eens kijken voor 2 inverters dan. 1x 2 en 1 mono.
persoonlijk vind ik die wandmodellen van Bosch toch niet lelijk.
Ikzelf vind ze ook nog niet zo lelijk, de vrouw heeft problemen met het display in het midden. Is heel gevoelig aan licht ‘s nachts. Vb. we hebben nu een mobiele airco en stand-by geeft 1 klein blauw lampje. De airco wordt uit de stekker getrokken ‘s nachts voor dat lichtje.
 
Blijf op de hoogte. Schrijf je in voor onze nieuwsbrief.
Bovenaan