Als de aarding het veiligheidsharnas van je installatie is, dan is het verdeelkastje het brein. Hier komt alles samen: zekeringen, differentieelschakelaars, bekabeling en sturingen. Of je nu een rijwoning renoveert of een nieuwbouw klaarstoomt: een goed opgebouwd verdeelbord is pure gemoedsrust. En ja, ook keuringstechnisch zit je dan safe.

Wat is een schakel- en verdeelbord?​

Het schakel- en verdeelbord (in de volksmond: “de elektriciteitskast”) is de plek waar:

• de stroom binnenkomt,
• de beveiligingen staan (automaten, zekeringen, differentieelschakelaars),
• en alle circuits vertakken naar de rest van je woning.

Het verdeelbord moet volgens het AREI:

• van klasse I (metaal) of klasse II (isolerend) zijn,
• een achterwand en deur hebben,
• uit onbrandbaar materiaal bestaan,
• uit niet-waterabsorberend materiaal bestaan,
• vlot bereikbaar zijn zonder trap of circusacrobatiek,
• een hoofdschakelaar (algemene scheidingsschakelaar) hebben van min. 40A.

Dus nee, een los DIN-railletje in een houten kistje met spijkers is geen “creatieve oplossing” .

Klasse I vs Klasse II verdeelborden: wat is nu écht verplicht?​

Er wordt hier regelmatig stevig gediscussieerd over “moet die eerste differentieel nu in een kunststof bord zitten of niet?”. ​

Wat zegt het AREI eigenlijk?​

In gewone mensentaal:

• Klasse I kast = metalen kast
  • Moet geaard worden
• Klasse II kast = kunststof kast
  • Dubbel geïsoleerd, bord moet niet geaard worden

En heel belangrijk: het AREI zegt gewoon letterlijk dat beide mogen in huishoudelijke installaties:

Schakel- en verdeelborden zijn van klasse I of klasse II en hebben een achterwand en een deur.

Er staat nergens dat de eerste diff verplicht in een kunststof extra kast moet zitten.​

Waar komt de verwarring dan vandaan?​

Er is één AREI-regel die soms half wordt geciteerd:

Je mag de hoofd-differentieel in het verdeelbord plaatsen als de voedingsleiding van het bord klasse II is.

Wat betekent dat?

• Staat je diff niet helemaal vóór de rest van de installatie?
• Dan moet de kabel vóór die diff dubbel geïsoleerd zijn (klasse II kabel of gelijkwaardig)

Het gaat dus over de kabel, niet over het kastmateriaal zelf.​

Praktisch voorbeeld​

Situatie	Conform?
Metaalkast (klasse I) + correct geaard	Perfect
Kunststofkast (klasse II)	Ook perfect
Metaalkast + NIET geaard	Niet doen. Echt niet.
Hoofddiff staat mee in bord + aanvoerkabel dubbel geïsoleerd	Zoals AREI voorschrijft
Hoofddiff staat mee in bord + gewone kabel zonder extra isolatie	Niet oké

​

Kleine nuance voor wie graag alles perfect doet​

Een kunststof kast geeft van nature een extra veiligheidsbuffer.
Maar juridisch én technisch is klasse I + juiste aarding + correcte kabel naar diff volledig AREI-conform.

Uiteindelijk draait het om veiligheid en correct werken. Metaal of kunststof? Het mag allebei.
Als de kast goed geaard is en de aanvoer naar de hoofddiff correct geïsoleerd is, zit je safe én conform.
Je smaak en installatiestijl mogen dus ook meespelen — zolang je maar niet begint freewheelen met de regels.​

Waarom is een goede kastopbouw belangrijk?​

Een correcte kastopbouw:

• beschermt tegen brand en elektrocutie,
• voorkomt overbelasting en kortsluitingen,
• maakt uitbreidingen later eenvoudiger,
• en zorgt dat een keurder geen hartslagmonitor nodig heeft.

Let ook op dat verschillende tariefgroepen (dag/nacht) min. 10 cm van elkaar zitten of in aparte borden.

Praktische tips​

• Monteer de kast niet in een vochtige ruimte.
• Vermijd spaghetti-bekabeling. Netjes is niet alleen mooi, het helpt bij foutopsporing.
• Zorg voor voldoende ruimte. Een kast die nu al 100% vol zit… niet ideaal.
• Aardingsrail en mooi bereikbaar houden.

Formaat van de zekeringskast: genoeg modules voorzien​

Een zekeringkast kies je best niet “op het gevoel”. Te klein beginnen is zowat de meest voorkomende beginnersfout — en geloof me, het is geen cadeau om later alles te herorganiseren omdat er “nog één automaatje bij moest” .

In huishoudelijke installaties druk je de capaciteit van een bord uit in modules. Een standaard automaat neemt 2 modules in, een differentieel 2 tot 4 modules (afhankelijk van type (monofase/3-fase), en grotere beveiligingen zoals laadpunt-beveiligingen kunnen 4 tot 6 modules vragen. Tel daar nog domotica-modules, stuurrelais, overspanningsbeveiliging en reservelijnen bij, en je kast is sneller vol dan je denkt.

Praktische richtlijn: voor een basis woning kom je al snel uit bij een bord van 3 × 18 modules, en bij moderne installaties met laadpaal & zonnepanelen is 4 rijen zeker geen luxe. Stap je over op een installatie met impulsrelais in je bord, of een domotica installatie reken je best op voorhand uit hoeveel plek je nodig hebt. En doe daar dan maar wat extra ruimte bij — je toekomstige zelf zal je dankbaar zijn.

Een bord dat nu 70% gevuld is, zit binnen enkele jaren 100% vol. Beter wat lucht dan later puzzelen op je DIN-rail.

Zeker bij renovaties zien we vaak dat het oorspronkelijke bord veel te klein is voor hedendaagse noden:

• laadpaal,
• zonnepanelen,
• warmtepomp,
• domotica (KNX, Niko Home Control, Loxone, …).

Kleine reflectie​

Er zijn verschillende manieren om een kast ordelijk en logisch op te bouwen — sommige installateurs werken horizontaal per zone, anderen verticaal per functie. Het belangrijkste: conform, overzichtelijk en veilig.

 

[c00kie]

ook hier hetzelfde verhaal als bij het vorige AREI artikel. Opmerkingen --> shoot. ik pas het artikel aan, en daarna wordt je bericht verwijderd. vragen ivm dit item kunnen hier gesteld worden, als ze interessant zijn worden ze aan het bericht toegevoegd.

 

[getmixedup]

Misschien iets toevoegen rond de afmetingen van kasten. Die worden in “modules” uitgedrukt. Kast van 72 modules bv.

Verder kan je rond die klasse I en klasse II nog wat toevoegen. Er wordt hier regelmatig gediscussieerd rond het al dan niet verplicht toekomen in een klasse II (of het bijplaatsten van een extra kunststof bakje) voor de eerste diff.

 

[c00kie]

afmetingen zijn toegevoegd. klasse I & II moet ik me effe inlezen wat ik daar precies over moet vertellen . tot nu toe denk ik dat het eigenlijk niet verplicht is om een klasse II te plaatsen, maar ben het eerste boek effe aan het proberen interpreteren

 

[D I Y]

Als het klasse I is, dan moet je wel de kast aarden, en de deur moet afzonderlijk geaard zijn (de hengsels tellen niet).

 

[disco stu]

en de deur moet afzonderlijk geaard zijn (de hengsels tellen niet).

Dat lijkt me niet per definitie altijd correct. De voorschriften van de kastfabrikant moeten hierin gevolgd worden.
Normatief (IEC61439) wordt dat ook niet opgelegd, echter ook dan weer: wel als de fabrikant dit voorschrijft.

 

[D I Y]

Meestal zijn de deuren af fabriek met een aardingskabeltje aan de kast verbonden. Maar dat zal dus enkel zijn als het nodig is.
Als dat er niet is, dan zal het wellicht ook niet nodig zijn.

 

[Vitruvio]

Voor klasse I kasten moet je volgens mij inderdaad extra maatregelen nemen.

@c00kie Mijn metalen kast is klasse II, dus metaal is niet automatisch klasse I.

 

[D I Y]

Voor klasse I kasten moet je volgens mij inderdaad extra maatregelen nemen.

@c00kie Mijn metalen kast is klasse II, dus metaal is niet automatisch klasse I.

Is de kast metaal?
Ik heb bvb laatst met een schneider kast gewerkt (droom van een kast) en die had een metalen achterplaat (maar binnen de plastic kast) en een metalen deur, en toch was dat klasse II, want kast zelf was kunststof.

Nu ja, vaak zijn metalen badkamerradiatoren (elektrisch) toch klasse II en kunnen die zelfs niet geaard worden. Mogen zelfs niet geaard worden.
Dus dat kan wel.

 

[Vitruvio]

Ja, die kast is metaal. Een ABB Comfortline van 192 modules, binnenin inderdaad volledig met plastic uitgevoerd, dus geen contact met de metalen buitenkast.

 

[c00kie]

stuk over klasse I en II toegevoegd.

 

[c00kie]

Recht uit boek 1

“klasse I: elektrisch materieel waarbij de bescherming tegen elektrische schokken niet uitsluitend berust bij de basisisolatie, maar waarbij de genaakbare geleidende delen verbonden moeten worden met een beschermingsgeleider…”

Dus zoals ik het interpreteer: metalen delen moeten geaard worden.

“klasse II: elektrisch materieel waarbij de bescherming tegen elektrische schokken berust op hetzij de dubbele isolatie; hetzij de versterkte isolatie. Het materieel van de klasse II moet het volgende symbool dragen, van buiten zichtbaar.”

zoals ik het intertpreteer --> geen aarding nodig

 

[D I Y]

Het probleem bij die kabel is: zodra je de buitenste mantel er af haalt heb je geen klasse II meer.
Dat is het punt van discussie.

En over de doorvoer van de kabel doorheen de metalen wand staat ook nog ergens iets in het arei.

Het is in elk geval stukken simpeler met een klasse II kast.

 

[disco stu]

De doorvoer van de kabel doorheen een metalen kastwand is evenzeer geen issue als de kabel op dat punt ook nog dubbel geïsoleerd is, ergo buitenmantel heeft.
Dat de buitenmantel er vanaf gehaald is, is een issue als de aders (met enkel basisisolatie) tegen een metalen kastwand/frame/DINrail kunnen komen. Daarvoor moet je dan maatregelen nemen: differentieel zo kort mogelijk bij de kabeldoorvoer plaatsen, buitenmantel er aan laten tot zo kort mogelijk bij de differentieel, aders worden verzegeld in de differentieel, kabel ter hoogte van de kabeldoorvoer best vastzetten met een wurgwartel die de kabel fixeert en als trekontlasting dient. De bedoeling is dat je de kabel of de afzonderlijke aders niet meer tot tegen metalen delen kan duwen/manipuleren zodat ze er ook niet accidenteel tegen kunnen komen en er zo een foutcondities ontstaat die niet tijdig onderbroken wordt.

 

[Eendraadsschema]

Mss ook nog vermelden dat de modules van domotica systemen kunnen verschillen om zo de grote van de kast ook nog te kunnen bepalen.

Ook dat de plaatjes moeten geplaatst word op de open delen in het bord.

De verplichte meldingen op de deur van de kast. Deze zijn nu voor niet-huishoudelijke installaties maar bij huishoudelijke installaties zijn er ook zaken van deze nodig.

 

[D I Y]

De driehoek met de bliksemschicht en de aanduiding van de spanning moet er inderdaad ook bij voor huishoudelijk. Al mag die ook met zwarte stift op een stuk gele elektro-tape getekend/geschreven zijn.

En als er meerdere hoofd-diffs zijn, ook een sticker ‘installatie blijvend onder spanning’ (of zoiets).

Bij oude installaties met 1mm2 in de geleiders moet ook daarvoor een waarschuwingssticker op het bord hangen.